Smart charging: efficiënter opladen van elektrische voertuigen

Met de groei van de markt voor elektrische voertuigen zal het elektriciteitsnet het massale opladen moeten verwerken. Sommige mensen vrezen een black-out, maar volgens de experts zal het zo’n vaart niet lopen. Vooral omdat er oplossingen bestaan om te voorkomen dat iedereen tegelijk oplaadt. Dit wordt “smart charging” genoemd, of hoe je je auto kan opladen op het meest geschikte moment.

Nee, we hoeven niet bang te zijn voor een elektriciteitstekort als alle Belgen massaal een elektrische auto kopen. “Als we ervan uitgaan dat er binnen een paar jaar een miljoen elektrische voertuigen in ons land rondrijden, zullen die in feite slechts 4% van het totale Belgische elektriciteitsverbruik op één jaar tijd vertegenwoordigen”, zegt Bart Massin, voorzitter van de Belgische federatie voor elektrische mobiliteit en oprichter van Stroohm. Hij baseert zich op de ramingen van de CREG (Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas). “Wat echter vermeden moet worden, is dat iedereen tegelijkertijd oplaadt.”

Smart charging, de oplossing

Een mening die gedeeld wordt door Stephan Atsou, Sales & Marketing Manager van Powerdale, een bedrijf gespecialiseerd in het leveren en plaatsen van laadpalen. “De context is vandaag anders dan 4 of 5 jaar geleden, toen men nog vreesde voor een black-out. Door de stijging van de elektriciteitsproductie, met name via de zonnepanelen die bedrijven en particulieren installeren, en de veiligstelling van de bevoorrading met onze buurlanden, blijft de elektriciteitsproductie een uitdaging die echter geen problemen zou mogen opleveren.”

Het probleem is misschien eerder de beschikbaarheid van stroom? Zeker als iedereen tegelijk oplaadt, bijvoorbeeld thuis na het werk om 19 uur. De oplossing bestaat er dus in systemen te gebruiken die het opladen van de verschillende voertuigen regelen. Dit geldt voor woongebouwen, bedrijfsgebouwen en zelfs voor het hele netwerk. Dit wordt “smart charging” genoemd, ook wel “slim opladen”, of “V1G” (Vehicle one Grid).

Efficiënt, aangepast en voordelig opladen

“Smart charging” is een geconnecteerd systeem dat je oplaadpunt, je auto, de laadoperator – een privépersoon thuis of een verantwoordelijke in een bedrijf – en de elektriciteitsleverancier met elkaar verbindt. Hierdoor kunnen ze gegevens uitwisselen via wifi of bluetooth. Deze gegevens worden meteen geanalyseerd en stellen de apparaten in staat om op elk moment te beslissen het voertuig autonoom op te laden. Maar ook om te bepalen met hoeveel stroom we dat moeten doen. Dit alles terwijl rekening gehouden wordt met de oplaadbehoeften van het voertuig. Maar ook met de elektriciteitsbehoefte van je huis of bedrijf.

Met andere woorden, met “smart charging” kan je het opladen van je voertuig(en) optimaliseren wanneer dit het efficiëntst, het meest geschikt en het voordeligst is. Om hiervan te profiteren, moet je meestal een extra apparaat op je laadstation installeren – vaak in de vorm van een klein kastje – hoewel sommige laadstations van de nieuwste generatie hier standaard mee uitgerust zijn.

Denk erom dat de gegevensanalyse tijdens de hele duur van het opladen wordt voortgezet. Het systeem kan dan ook op elk moment beslissen om het laden te stoppen, als de omstandigheden niet langer optimaal zijn. Via een smartphone-app of een onlineplatform kan je er natuurlijk ook voor kiezen om het laadproces zelf in handen te nemen.

Nog efficiënter met zonnepanelen

In een model dat alle elementen van “smart charging” met elkaar verbindt, is het ook mogelijk om zonnepanelen op te nemen. Dan heeft het systeem nog meer zin. Met thuis geproduceerde stroom zal “smart charging” begrijpen dat het efficiënter is om je auto op te laden wanneer de zon het hoogst aan de hemel staat en je panelen veel elektriciteit produceren. Je mag zelfs verwachten dat je je batterijen volledig met eigen stroom kan opladen. Dus gratis en met 100% groene stroom!

Over een paar jaar, wanneer elektrische voertuigen uitgerust zijn met V2G-technologie (Vehicle to Grid), kan je dankzij deze twee gecombineerde technologieën grote besparingen realiseren. Vergeet niet dat je op de batterij van je auto met deze “V2G” om het even welk elektrisch apparaat kan aansluiten. Dit maakt de cirkel rond.

We merken nog op dat “smart charging” ook van belang kan zijn in gebieden waar het elektriciteitsnet niet altijd even stabiel is. Zoals in sommige afgelegen landelijke gebieden. Daar kan de auto opgeladen worden op momenten dat het elektriciteitsnet hier stabiel en krachtig genoeg voor is. Dit alles zonder de elektriciteitsvoorziening van bijvoorbeeld omliggende woningen in gevaar te brengen.

Ook voor bedrijven

Op de parkeerplaats van een bedrijf, waar soms tientallen oplaadpunten geïnstalleerd zijn, kan “smart charging” de beschikbare laadstroom op intelligente wijze over meerdere voertuigen verdelen. Een concreet voorbeeld: je hebt twee laadpalen van 20 ampère en je installatie kan tot 35 ampère toewijzen voor het opladen van je elektrische voertuigen. In dit geval zal slechts één op de laadpaal aangesloten voertuig gebruik kunnen maken van de 20 ampère stroom. Maar als je twee voertuigen tegelijk oplaadt, krijgt elk voertuig de helft van de totale beschikbare stroomsterkte, of in dit geval 17,5 ampère per voertuig.

De “smart charger” kan ook beslissen om het ene voertuig sneller op te laden dan het andere, gebaseerd op de verwachte tijd van aankomst en vertrek bijvoorbeeld. In de praktijk betekent dit dat het eerste voertuig dat aan een oplaadpunt wordt opgeladen, niet noodzakelijk het eerste is waarvan de batterij volledig opgeladen wordt als het laatst aangesloten voertuig eerder moet vertrekken.

Verandering van mentaliteit!

Maar “smart charging” is ook en vooral een verandering van gewoonten. Tegenwoordig hebben veel bestuurders van elektrische auto's nog altijd de vervelende neiging om hun voertuig bij elke stop te willen opladen, of dat nu op het werk, thuis of zelfs op de parkeerplaats van een supermarkt is. Terwijl ze nog voldoende rijbereik hebben om de geplande ritten te maken. Want ja, de angst om zonder stroom te vallen is nog altijd (te veel) aanwezig in de hoofden van de mensen. EV-bestuurders voelen zich immers geruster wanneer ze met hun voertuig kunnen wegrijden als het volledig opgeladen is.

Maar dit gedrag moet veranderen! Niet alleen om overmatig laden en een onnodige congestie van de laadstations te voorkomen, maar ook om de levensduur van de batterijen te verlengen. Veel constructeurs adviseren namelijk om de belasting van de batterijen te beperken tot maximaal 80% van de capaciteit. Want te regelmatig volledig opladen zou het accupakket kunnen beschadigen en de levensduur ervan kunnen verminderen. Een verwittigd man …