Gsm-gebruik tijdens het rijden: nieuwe regels en strengere straffen

Begin maart verscheen in het Belgisch Staatsblad nieuwe regelgeving betreffende het gebruik van mobiele telefoons tijdens het rijden. Zo gaat de overtreding van 2de naar 3de graad, resulterend in zwaardere boetes. En verder wordt het gebruiksverbod ook uitgebreid naar andere elektronische apparaten. Dit is waar je voortaan op moet letten...

In een notendop

Sinds 3 maart 2022 is er een nieuwe wet op het gebruik van mobiele telefoons tijdens het rijden. Door de toename van het gebruik en de gevaren die dit met zich meebrengt, moeten voortaan ALLE beeldschermen zich buiten het bereik van de bestuurder bevinden of aan het dashboard bevestigd worden. De overtreding werd verhoogd van categorie 2 naar categorie 3, en de bijhorende boete van 116 naar 174 euro.

Gsm’en achter het stuur: 6 keer meer kans op een ongeval

Hoe onmisbaar ze vandaag de dag ook zijn, gsm’s en smartphones kunnen een reëel gevaar vormen als je ze gebruikt tijdens het rijden. De wegcode vermeldde ze al in het begin van de jaren 2000. Maar in die tijd kón je met een gsm naast telefoneren hoogstens wat teksberichtjes sturen. Vandaag de dag hebben we een hele verzameling digitale hulpmiddelen, schreeuwen sociale netwerken voortdurend om onze aandacht en is de verleiding om constant verbonden te blijven enorm ...

De bewijzen zijn onweerlegbaar: telefoongebruik achter het stuur zorgt voor een aanzienlijke afname van de waakzaamheid die nodig is om een voertuig te besturen. En volgens Benoît Godart, woordvoerder van het VIAS-instituut, zou dit gedrag het risico om een ongeval te veroorzaken liefst 6 keer groter maken! Daardoor vallen er volgens hem elk jaar meer dan 50 doden en 4.500 gewonden te betreuren, alleen al in België.

Waarom worden de regels veranderd?

Onze telefoons evolueren, en ook de manier waarop we ze gebruiken. We kunnen met onze toestellen niet alleen telefoneren en sms'en, maar ook mails beantwoorden, commentaar geven op sociale netwerken, video's bekijken en zelfs videovergaderingen houden terwijl we aan het rijden zijn! Dit laatste fenomeen kende een serieuze opmars sinds het uitbreken van de covid-crisis en het verplichte telewerken. Kortom, de wetgeving was niet meer echt aangepast aan de omstandigheden.

Een verontrustende test

Enkele maanden geleden testte het Vias-instituut in Antwerpen een systeem van intelligente camera's om bestuurders op te sporen die tijdens het rijden hun mobiele telefoon gebruiken. Tijdens de avondspits. Dit zijn de resultaten:

• Elk uur werden er op elke rijbaan 14 overtredingen vastgesteld.
• In bijna 8 van de 10 gevallen had de bestuurder zijn gsm in zijn hand.
• In veel mindere mate lag de mobiele telefoon op schoot (13%).
• In 5% van de gevallen werd het gesprek gevoerd met de telefoon aan het oor.
• Of de telefoon werd bediend terwijl hij in een houder zat (3%).

Nog verrassender is het volgende. Je zou denken dat automobilisten vaker hun mobiele telefoon gebruiken wanneer ze in de file staan. Maar de cijfers van de test spreken deze veronderstelling tegen. In 95% van de gevallen beging de bestuurder een overtreding bij vlot verkeer. Het camerasysteem werd geïnstalleerd in de buurt van wegwerkzaamheden, op een plaats met druk verkeer en een grote kans op ongevallen.

Uit de testresultaten bleek ook dat de overtredingen gelijkmatig verdeeld waren over dag en nacht. Bovendien geeft, nog altijd volgens Benoît Godart, 28% van de Belgische bestuurders toe de voorbije maand hun smartphone te hebben gebruikt tijdens het rijden.

Wat zegt de nieuwe wet?

Vóór 3 maart 2022 las je in artikel 8.4 van de wegcode het volgende: “Behalve wanneer zijn voertuig stilstaat of geparkeerd is, mag de bestuurder geen mobiele telefoon gebruiken terwijl hij die in zijn hand houdt.”

Maar sinds 3 maart luidt het nieuwe artikel 8.4 als volgt: “Behalve wanneer zijn voertuig stilstaat of geparkeerd is, mag de bestuurder geen mobiel elektronisch apparaat met een scherm gebruiken, vasthouden noch manipuleren, tenzij het in een daartoe bestemde houder aan het voertuig bevestigd is.” De telefoon is dus niet langer het enige doelwit. Voortaan gaat het om alle apparaten met een scherm: tablet, gps, Coyote, computer, videospelletje, noem maar op.

Ook de houder is dus belangrijk. Het toestel mag niet op je schoot, op de passagiersstoel, op het dashboard of op de middenconsole liggen! Het is essentieel dat het met een geschikte houder aan het voertuig bevestigd wordt. En laten we ook de talloze verbindingsmogelijkheden tussen de mobiele telefoon en de auto niet vergeten, met systemen als Android Auto en Apple Car Play.

Hoeveel betaal je bij een overtreding?

Onder de oude wet leidde het niet naleven van de regel tot een boete van 116 euro. Voortaan is dat 177 euro, omdat de overtreding opgewaardeerd is van categorie 2 naar categorie 3.

Moeilijk te handhaven?

Voor Benoît Godard is deze nieuwe wetgeving beter afgestemd op de huidige technologische realiteit. En hij hoopt ook dat de hogere boetes zullen leiden tot minder risicovol gedrag.

Wel betreurt hij dat de maatregel niet gepaard gaat met de mogelijkheid om dit te controleren via ANPR-camera's. “Dit zou het risico om op heterdaad betrapt te worden aanzienlijk verhogen en dus de verleiding beperken om al rijdend te telefoneren. Want hoewel er tegenwoordig al veel overtredingen vastgesteld worden, verloopt alles via de politie, die als enige bevoegd is om ze te registreren. En dat terwijl deze camera’s bestaan, perfect werken en zelfs al uitgebreid getest zijn, met name in 2020. Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet heeft om een tweede test gevraagd, maar wij zien niet goed in waarom, aangezien de eerste test zo’n succes was.”

We hebben geprobeerd contact op te nemen met het kabinet voor een reactie. Tot nu toe echter zonder succes ...